Amourié(-platano)
Morus kagayamae
Moraceae
Nom en français : Mûrier platane.
Descripcioun :L'amourié-platano, que nous vèn dóu Japoun, es un aubre planta dins li jardin, li pargue e long de carriero. Malodi s'èi proun naturalisa dins li relarg umide proche de ribiero (ripisilvo) e i'èi pas rare de lou rescountra emé si fueio di proun chanjadisso.
Usanço :Coume es esta di, avèn usanço de lou vèire taia pèr douna d'oumbro. Li meno plantado soun esterlo pèr pas que lou fru taque lou sòu, autramen aquéli soun goustous e manjadis coume li dis àutris amourié. Au Japoun servié à abali li magnan coume l'amourié-blanc. Èro nouma Morus bombycis, de Bombyx mori, lou magnan. Li prouprieta dèvon èstre li memo.
Port : Aubre
Taio : 2 à 5 m
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Faneroufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Morus
Famiho : Moraceae
Coulour de la flour :
Blanco
Petalo : ges
Ø (o loungour) enflourejado : 15 à 30 mm
Flourido : Printèms
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 200 m
Aparado : Noun
Abriéu à mai
Liò : Ribo d'aigo
- Ermas
Estànci : Mesoumediterran
Couroulougi : Óurigino Asìo-Èst
Ref. sc. : Morus kagayamae Koidz., 1915
(= Morus bombycis Koidz.,1915 )
Sòudo
Kali australis
Amaranthaceae Chenopodiaceae
Àutri noum : Vitraire, Barriho, Saussouiro, Saudo.
Nom en français : Soude de Ruthénie.
Descripcioun :Planto de l'an, poupouso, que trachis dins li relarg sala. Se destrìo de la sòudo-bastardo, Kali soda, emé si tijo mai roujo e si bratèio pas espinouso (li fueio soun pamens espinouso).
Usanço :La sòudo servié, à passa tèms, à la fabricacioun de saboun e de vèire. Un cop acampado, li sòudo coume d'àutri planto de bord de mar e de sansouiro coume li lis engano, èron cremado pèr recupera li cendre riche en carbounato (alcalin). Mescla i soubro d'òli, acò fai de saboun ; cadun counèis la qualita d'aquéu de Marsiho. Es uno planto pas marrido à manja, subretout boulido e adoubado coume d'espinarc.
Port : Erbo
Taio : 20 à 70 cm
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Teroufite
Cicle bioulougico : Planto de l'an
Gènre : Kali
Famiho : Amaranthaceae
Famiho classico : Chenopodiaceae
Ordre : Caryophyllales
Coulour de la flour :
Roujo
Petalo : ges
Ø (o loungour) flour : 3 à 10 mm
Flourido :
Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 50 m
Aparado : Noun
Juliet à setèmbre
Liò : Sansouiro
- Mar
Estànci : Termoumediterran à Mesoumediterran
Couroulougi : Paleoutemperado
Ref. sc. : Kali australis (R.Br.) Akhani & E.H.Roalson